35 sëmundjet që prekin shëndetin e njeriut në stinën e verës

Diarretë infektive mund të hasen në çdo moshë. Rëndësia e tyre lidhet me rrezikun e dehidratimit që mund të ndodhë sidomos te fëmijët dhe të moshuarit. Ato mund të shfaqen në formë sporadike apo endemike. Diarretë infektive janë të lidhura pothuajse vetëm me çrregullimin e sekretimit dhe të thithjes. Ato më shpesh janë akute dhe më rrallë subakute dhe kronike. Sëmundje që shfaqet me dalje jashtë të shpeshta e si ujë, heqja e shpeshtë e barkut. Para një shekulli diarreja ka qenë sëmundja më e përhapur kryesisht tek të rriturit, kjo për shkak të keq ushqyerit dhe mënyrës së jetesës. Diarreja është sëmundje infektive që duhet kuruar medoemos. Diarreja shkaktohet nga bakteret, viruset dhe parazitët. Larja rregullisht e duarve parandalon diarrenë. Afro 2 milionë fëmijë në botë vdesin çdo vit nga diarreja. Varfëria, kushtet e këqija higjienike dhe uji i ndotur i përdorur për të pirë shikohen si shkaktarët kryesorë të kësaj sëmundjeje. Por një studim i ri i kryer në Pakistan tregon se larja rregullisht e duarve pakëson rastet e vdekjes, madje edhe në situata të rënda. Në familjet ku larja e duarve kryhej rregullisht, rastet e diarresë u pakësuan 50 për qind. Studimi tregon se simptomat shfaqen si pasojë e pirjes së ujit të ndotur, apo keq ushqimit. Me gjithë këto kushte të vështira, në vetvete burim sëmundjesh, gjatë studimit u vu re se vetëm si rrjedhim i larjes rregullisht të duarve, rastet e diarresë u pakësuan dukshëm.
Simptomat
Jashtëqitje të shpeshta për gjatë gjithë ditës
Zverdhje të lëkurës në të gjithë trupin
Ethe dhe në disa raste edhe temperaturë
Jashtëqitja në të gjitha rastet është në trajtën e ujit.

Stina e nxehtë shton riskun për shfaqjen e hepatitit A. Kjo për shkak të temperaturave të larta dhe mungesës së kushteve higjieno-sanitare që janë më të theksuara gjatë stinës së verës. Mënyra më e shpeshtë e transmetimit është nëpërmjet ujit të pijshëm, prandaj sëmundja merr lehtë përmasat e epidemisë. Hepatiti A është një infeksion viral sistemik që prek kryesisht mëlçinë, duke shkaktuar dëmtime inflamatore dhe shkaktohet nga virusi i hepatitit A. Grimca virale e ruan aftësinë infektuese në temperatura mbi 60 gradë për një kohë të gjatë në gjak, si dhe është mjaft rezistentë ndaj klorinimit. Në fakt ky lloj hepatiti mund të jetë i pranishëm gjatë gjithë vitit, por gjatë verës shtohet incidenca për shkak të temperaturave të larta dhe mungesës së kushteve higjieno-sanitare etj., që janë shkaktarët e shfaqjes së kësaj sëmundjeje. I vetmi burim infeksioni është njeriu i sëmurë, i cili eliminon virusin në mjedisin e jashtëm me materialet fekale. Rruga kryesore e transmetimit është ajo fekalo-orale dhe favorizohet nga kushtet e këqija higjieno-sanitare. Përhapja kryhet kryesisht nëpërmjet ujit të infektuar nga fekalet, por edhe nga përdorimi i perimeve, zarzavateve që nuk i nënshtrohen përpunimit termik ose që nuk pastrohen mirë si dhe nga akulloret ose ushqimet e përgatitura me ujë të pazier ose me ujë të ndotur. Sëmundja ka një periudhë inkubacioni 15-50 ditë, e cila është dhe periudha preikterike. Në kushtet e vendit tonë, është e domosdoshme zierja e ujit të pijshëm dhe përdorimi sa më pak i ushqimeve që shiten në rrugë ose në kushte higjieno-sanitare jo të rregullta. Po ashtu është e domosdoshme të tregohet kujdes në konsumimin e akulloreve gjatë stinës së verës, që mund të prodhohen apo ruhen në kushte jo të përshtatshme higjienike. Përdoret dhe imunoprofileksia aktive, vaksina kundër hepatit A që i nënshtrohen personat e rrezikuar ata që nuk kanë kaluar hepatitin A, që janë në zona endemike dhe që kanë pasur kontakt me të sëmurë me hepatit A.

Shenjat
Dobësi dhe këputje trupore
Të përziera dhe të vjella
Dhimbje barku në zonën e mëlçisë
Temperaturë
Diarre;
Feçe në ngjyrë të bardhë
Urinë e errët
Zverdhje e lëkurës
Dhimbje kyçesh etj

Hepatititi kronik është një pezmatim i mëlçisë. Në rastet e hepatitit kronik, pezmatimi i mëlçisë vazhdon për gjashtë muaj. Këto inflamime mund të jenë të lehta, por në disa raste ato mund ta shkatërrojnë mëlçinë. Ato mund të bëhen shkak edhe për cirrozën në mëlçi. Viruset që shkaktojnë hepatit kronik japin edhe format e shfaqjes së tij, si Hepatit B dhe C, Hepatit D, Hepatit A. Hepatiti C është infeksion viral i mëlçisë i padallueshëm klinikisht nga hepatiti B, por shkaktohet nga një virus i vetëm RNA. Lënda ngjitëse gjendet në gjakun e pacientit të infektuar. Ajo përhapet kur gjaku i infektuar futet në kanalet e gjakut të një njeriu tjetër. Hepatiti A është sëmundje e lehtë, që kalon në më të shumtën e rasteve në mënyrë inaparente. Shërohet pa asnjë lloj problemi. Shumë rrallë mund të shkaktojë komplikacione tek foshnjat dhe fëmijët. Hepatiti B është një sëmundje ngjitëse që prek mëlçinë. Ai shkaktohet nga nja mikroorganizëm i quajtur virus i hepatitit B, që transmetohet nëpërmjet gjakut dhe raporteve seksuale. Në fakt virusi është prezent në gjak dhe në të tjera lëngje biologjike, në mënyrë të veçantë në spermë dhe në sekrecionet vaginale të personave të sëmurë ose mbartës kronikë. Këta persona edhe në mungesë të sëmundjes, përmbajnë agjentin infektiv dhe mund t’ua transmetojnë personave të tjerë.

Simptomat
Dhembje barku
Ethe
Lodhje ose molisje
Humbje oreksi
Ndjenjën e vjelljes
Zverdhjen dhe urinën e errët

Stina e nxehtë shton problemet e sëmundjeve mykotike të lëkurës. Për mjekët, “faji” është i klimës së nxehtë dhe të lagësht, që përbën një faktor risku për marrjen e infeksionit. Njihet fakti që klima e nxehtë dhe e lagësht përbën një faktor risku për marrjen e infeksionit. Përveç kësaj, plazhi dhe pishinat ndikojnë në shfaqjen e formave të caktuara të mykut të lëkurës. Në përgjithësi sëmundjet mykotike prekin gati njëlloj të gjithë ata që ekspozohen ndaj faktorëve shpërthyes. Preken të dy sekset, por më tepër seksi mashkull sesa femër. Kjo shpjegohet me faktin se këto të fundit janë më pak të ekspozuara ndaj ambienteve që favorizojnë këto infeksione, si p.sh., aktivitetet sportive, higjiena jo e përsosur, mënyra e veshjes etj. Për sa i përket moshës, sëmundjet mykotike të lëkurës takohen më tepër tek të rriturit e më pak te fëmijët. Faktorët predispozues për shfaqjen e sëmundjes mund t’i klasifikojmë në të jashtëm dhe në të brendshëm. Ndër faktorë të jashtëm mund të përmendim: përdorimi i rrobave të përbashkëta, si këpucë, pantofla, kapele, rroba sintetike të ngushta, këpucë plastike, të cilat krijojnë mikroklimë të disfavorshme dhe e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj infeksionit. Ndër faktorë të brendshëm, më kryesori është mosha, pasi vihet re se prevalenca e këtyre sëmundjeve rritet me rritjen e moshës. Faktorë të tjerë të brendshëm janë dhe disa sëmundje: diabeti, mbipesha, pacientët që trajtohen me kortizonikë imunosupresore (për sëmundje të tjera).

Mjekimi

Mjekimi medikamentoz duhet të realizohet vetëm nga mjeku specialist dermatolog që në shfaqjen e shqetësimeve të para, në mënyrë që të parandalohen shfaqja dhe mbivendosja e infeksioneve dytësore
Në format e lehta mund të përdorim vetëm mjekimet lokale, ndërsa në format e avancuara është i këshillueshëm mjekimi sistematik për dy javë i shoqëruar me mjekime lokale
Është i këshillueshëm që mjekimi lokal të vazhdojë 1-2 muaj për të parandaluar përsëritjen
Gjithashtu rekomandohet që dhe pas trajtimit, për larje të përdoren shampo dhe detergjent që përmbajnë antimykotikë

Ekzema është pezmatim i lëkurës që shkakton puçrra të kuqe në lëkurë, e bën lëkurën të thatë dhe me luspa që zakonisht shkaktojnë kruajtje të madhe. Më të prekur prej saj janë fëmijët. Në lëkurën e pigmentuar, pezmatimi paraqitet me ngjyrë si më të purpurt ose ngjyrë kafe dhe lëkura e vrazhdë mundë të jetë si një karakteristikë dominuese. Puçrrat mund të pikojnë dhe lëkura mund të formojë kore. Ekzema ka tendencë zhvillimi te fëmijët e moshës pas 2-4 mujore. Te shumë fëmijë ekzema përmirësohet me rritjen e moshës. Edhe pse nuk i dihet shkaktari, zakonisht këtë ekzemë e lidhin me sëmundjet alergjike (atopike) të astmës dhe alergjisë “hay fever”. Ekzema atopike (alergjike) paraqitet te foshnjat. Shpesh shfaqet së pari në faqe të cilat nisen të pezmatohen dhe të thahen. Lëkura mund të jetë e skuqur ose në lëkurën e pigmentuar paraqiten hije të purpurta, ngjyrë kafe ose bile edhe të bardhë. Mund të zhvillohet në ballë dhe lëkurë të kokës. Krahas me rritjen e foshnjës, ekzema ka tendencë zhvillimi në trup, dhe në duar nga ana e përparme e bërrylave dhe në këmbë prapa gjunjëve. Gjithashtu mund të paraqitet edhe rreth nyjeve të dorës dhe të këmbës. Në fëmijëri të mëvonshme ekzema zakonisht më rrallë paraqitet në fytyrë, por puçrrat mund të paraqiten prapa veshëve dhe rreth syve. Ekziston një shoqërim mes ekzemës dhe konditave të tjera alergjike, por në shumicën e rasteve nuk është gjetur ndonjë alergji e dukshme ndaj çfarëdo substance që mund ta shkaktojë ekzemën.

Simptomat
Kruajtje në lëkurë
Lëkurë e skuqur
Flluska të vogla në lëkurë
Njolla të mbuluara me shtresa lëkurë
Lëkura është e thatë

Ecjet me orar të zgjatur, që qëndrojnë për një kohë të gjatë në këpucë të mbyllura, krijojnë edhe shqetësime. Këto situata mund të shfaqin probleme me këmbët, sidomos me gishtat e këmbëve. Prandaj, duhet treguar kujdes i vazhdueshëm për to, sepse ndërlikimet mund të shkojnë deri aty sa të jetë i nevojshëm trajtimi mjekësor, si dhe ndërhyrja kirurgjikale në raste të veçanta. Specialistët rekomandojnë një trajtim dy herë në ditë më ujë të ngrohtë, për të stimuluar qarkullimin e lirshëm të gjakut dhe qetësimin e muskujve të këmbës. Edhe masazhet janë të këshillueshme për trajtimin e këmbëve, qoftë edhe vetë në kushtet e shtëpisë me një krem të zakonshëm hidratues, duke e shpërndarë atë në të gjithë gjatësinë e këmbëve, pa përjashtuar edhe putrat. Çdo stinë sjell shqetësimet tipike për këmbët. Jo vetëm stina e vjeshtës dhe e dimrit ku jemi “të detyruar” të mbajmë këpucë të mbyllura, por edhe stina e verës, dhe sidomos periudha e plazhit mund të krijojë probleme. Të gjithë do të dëshironin këmbë të bukura, supersensuale me një lëkurë tejet të ndritshme. Megjithatë, sipas specialistëve kremrat, cilat do qofshin nuk e kanë efektin e dëshiruar, nëse nuk shoqërohen me trajtime speciale. Pastaj duhen edhe ushtrime fizike. Duhen hequr pastaj edhe ca ushqime që cilësohen si armiku më i madh i lëkurës së lëmuar. Por edhe nëse i bën të gjitha këto celuliti nuk mund të ikë vërtet. Për fat të keq asnjëherë plotësisht. Mund të zbutet efekti “lëkurë portokalli”, mund të mos shquhet nga larg, mund edhe të bëhet gati i padukshëm dhe të vihet re vetëm nëse lëkura shtrëngohet me dorë.

Infeksionet e ndryshme dhe papastërtitë hyjnë në organizmin tonë nëpërmjet duarve jo të lara. Për këtë arsye për disa sëmundje thuhet se janë sëmundje të duarve. Duart duhet që të lahen sa më shpesh, sidomos para përgatitjes së ushqimit, para marrjes së ushqimit si dhe kur kujdesemi për fëmijët. Kujdes duhet treguar jo vetëm për duart, por edhe për gishtat, thonjtë, këmbët, rrobat. Jo vetëm mbajtja pastër, por edhe trajtimi i vazhduar të siguron një jetë të shëndetshme. Në mënyrë të veçantë trajtohen këmbët, sepse gjymtyrët e poshtme janë në punë gjatë gjithë ditës, dhe nëse nuk arrihet të ekuilibrohen mirë forcat, rrezikohet akumulimi i tensionit në këta muskuj. Masazhi rehabilitues lejon të lehtësohet pas plagëve apo operacioneve kirurgjike. Për shërimin dhe rikthimin në normalitet është e nevojshme kura e një fizioterapeutisti. Duart dhe këmbët ndjehen dhe realisht janë më të ftohta se pjesët e tjera të trupit, sepse vërshimi i gjakut është ai qe i jep nxehtësi trupit, dhe nëse është me pakicë në këto vende, atëherë temperatura do jetë më e ulët se normale. Disa njerëz vetvetiu djersitin shumë tek duart dhe këmbët sepse gjëndrat e djersës aty i kanë hiperaktive. Kur arteriet janë të ngushtuara në duar e këmbë, duart dhe këmbët, vihet në veprim sistemin simpatik dhe fillon djersitja.

Këshilla për trajtimin e këmbëve dhe duarve
Mos i mbani këmbët në këpucë më shumë se tri orë
Trajtoji çdo ditë me ujë të ngrohtë dhe zbutës
Gjatë verës është mirë që përdorni vetëm shapka ose sandale, në mënyrë që këmbët të ajrosen sa më shumë
Burrat janë më problematikë në sëmundjet e gishtave të këmbëve
Morthi, është sëmundje që u krijohet zakonisht atyre njerëzve që i veshin çorapet e lagura ose nuk u djersitin këmbët

Në stinën e verës, konjuktivitetet, bllokimi i hundëve, dhimbja e kokës, kolla gjatë natës, janë shqetësimet kryesore te personat e predispozuar për të pasur probleme me alergjitë. Në stinën e nxehtë kjo patologji prek gati 15 për qind deri 20 për qind të popullsisë. Bëhet fjalë për një sëmundjeje inflamatore kronike e mukozës së hundës, që në fazën akute mund të kurohet fare mirë me medikamente antihistaminike. Por jo të gjithë dinë se për të qetësuar simptomat mund të përdoret një substancë antioksidante e zakonshme: Vitamina C. Në fakt, kjo substancë ka veti natyrale antihistaminike, të cilat janë evidentuar dhe më parë nga një sërë studimesh të ndryshme. Kështu është parë se vitamina C mund të veprojë në qetësimin e procesit të inflamacionit, që rrjedh nga reaksioni alergjik. Ekspertët këmbëngulin se për t’u mbrojtur nga riniti alergjik, mjafton të konsumohet rregullisht rreth 90 miligramë vitaminë C në ditë (75 për gratë), që mund të gjendet fare lehtë te frutat e freskëta dhe perimet me gjethe të gjelbra. Por jo gjithmonë dieta mund të garantojë marrjen e sasisë së nevojshme të këtij oksidanti. Për këtë arsye, së shpejti do të hidhet në treg një produkt i ri, “ESTER C”, që do të garantojë “ushqyerjen” në masë të organizmit me vitaminë C, duke qenë mjaft e tolerueshme për stomakun dhe dhëmbët.

Përveç vitaminave të shumta të ka fruti i bananes, ka edhe veti të tjera. Kështu, sipas specialistëve, p***imet e mushkonjave, skuqja, kruarja dhe enjtja largohen me banane. Para se të shikoni pjesën ku ju ka p***uar mushkonja, mjekët këshillojnë që të fërkoni pjesën e infektuar të vendit me pjesën e brendshme të lëkurës së bananes. Sipas mjekeve popullorë, përdorimi i lëkurës së bananes në këtë mënyrë zvogëlon efektin e ënjtjes dhe të të kruarit. Bananet kanë nivel të lartë të vitaminave B, të cilat ndihmojnë për të qetësuar sistemin nervor. Banania përdoret si ushqim diete kundër çrregullimeve të zorrëve për shkak të përbërjes së saj të butë dhe cilësisë lehtësuese. Ajo është fruta e vetme e papërpunuar që mund te hahet pa shqetësim në rastet e sëmundjeve kronike. Ajo gjithashtu neutralizon acidin e tepruar dhe redukton imitimin me lyerje te stomakut.

Disa sëmundje kanë sezone të caktuara. Alergjia dhe infektimi i syve më së shumti përhapet gjatë stinës së pranverës dhe verës. Faktorët e këtyre stinëve, si nxehtësia, rrezet e diellit dhe pluhuri mund ta përkeqësojnë këtë sëmundje, përveç faktorëve të tjerë të shumtë. Një nga simptomat e para të alergjisë së syve është kruarja që ndihet në sy, skuqje dhe fryrje të qepallave së syrit dhe shtim i sekrecioneve (lotëve). Kur në mjedis ndodhen shkaktarë të kësaj sëmundjeje, mund të ndodhë ajo që quhet alergji kronike. Kjo alergji sjell reaksione në qepallat e syrit, zgjerim të fryrjes dhe krijimin e zonave të infeksionit kronik. Të tjera simptoma kronike janë skuqja e syve e shoqëruar më dhimbje dhe ndjenjë thatësie në sy. Simptomat në hundë: teshtima të përsëritura, sekrecione ujore, hunda e bllokuar, kruajtje. Simptoma në sy: kruajtje, skuqje, fryrje, lotim, bezdi në dritë. Simptoma të lëkurës: kruajtje, fryrje, skuqje. Simptoma shumë të pranishme pothuaj në të gjitha sëmundjet: irritimi i shpejtë dhe lodhja. Shkaktarët e kësaj sëmundjeje janë disa lëndë që gjenden në mjedis, të cilat shkaktojnë reaksion me syrin, sidomos me konjunktivën(qepallat) që përmban qeliza si basophili dhe mastcellsi, që sjellin sekretimin e lëndëve që shkaktojnë reaksionet infektive dhe alergjike shtesë, si histamina, ose që shkaktojnë alergji të vonuar dhe kronike. Ka raste kur alergjia shkaktohet në sy nga përdorimi i lenteve të kontaktit, i pikave që hidhen në sy dhe i lëndëve kozmetike. Alergjia shkaktohet nga mjedisi: pemët, barërat, pluhuri, kafshët shtëpiake, parfumet dhe ajri i ndotur. Nxehtësia dhe rrezet e diellit shtojnë alergjinë e syve. Stina e vers sjell ngrohtësinë dhe rrezet e diellit dy faktorë që ndikojnë në shtimin e alergjisë. Lentet e kontaktit dhe pikat që hidhen në lente janë një nga shkaktarët e alergjisë së syrit. Për të shmangur alergjinë e tepërt, përdoren pika pa lëndë konservuesve, si dhe duhen ruajtur lentet që të mos ndoten, duke u pastruar sipas udhëzimeve të përdorimit të tyre. Rol luajnë edhe faktorët e stinës së verës në përhapjen e kësaj sëmundjeje. Tashmë dihet që alergjia shtohet me rritjen e temperaturës së nxehtësisë, me forcimin e rrezeve të diellit dhe me shtimin e pluhurave në ambient, çka shton thatësinë e syrit dhe shtimin e infeksioneve.

Këshilla për të mjekuar ënjtjen e syve
Fjetja e një gjumi të thellë qetësues për përmirësimin e shëndetit në përgjithësi dhe të shëndetit të syve në veçanti
Pakësimi i konsumimit të kripës, sepse kripa thith ujin që depozitojnë indet, sidomos indet e qepallave
Prija çdo mëngjes herët e një gote ujë të ftohtë për të nxitur sekrecionet e veshkave dhe të zorrëve
Kompresa me çaj të ftohtë në mëngjes dhe para gjumit për çlodhjen e syve
Masazhim i posaçëm për sytë dy herë në javë
Përdorimi i një maske për sytë një herë në javë
Pastrimi ditor i kapakëve të syve ndihmon në rrallimin e mundësive për t’u prekur nga kjo sëmundje
Larja e duarve fillimisht dhe më pas e kapakëve me sapun acidik
Mosfërkimi i syve kur të kruhen
Përdorimi i garzave ose i pambukut mjekësor për të pastruar qepallat e syve. Mund të përdoren edhe pomada të ndryshme sipas këshillës së mjekut, të cilat shërbejnë për pastrimin e syrit

Infeksionet e veshit janë të pranishme jo vetëm tek të vegjlit por edhe tek të rriturit. Kjo vjen si pasojë e pakujdesive, në rastet kur diçka edhe sado e vogël qoftë lë pasoja në shëndetin tuaj. Shkak për shfaqjen e infeksionit të veshit është edhe në larja në ujin e papastër në det apo edhe në pishina. Edhe pse në fillim mund të vihen re komlikacione të lehta, mos trajtimi i tyre mund të bëhet shkak i infeksioneve të tjera që mund të kalojnë nga veshi në organe të tjera. Prandaj efektet e këtij infeksioni në shëndet mund të jenë tepër të rënda. Një nga këto infeksione është krijimi i mykut në vesh, si një pezmatim i këtij organi. Pjesa më e madhe e këtyre komplikacioneve, shfaqen si pasojë e mbledhjes së mikrobeve të ndryshme në zona të caktuara të kanalit të veshit në pjesën e jashtme. Të gjitha këto shkaktohen nga lagështia e tepërt, e pasur me mikrobe që hyjnë në vesh. Shqetësuese gjendja mbetet sidomos për ata persona të cilët frekuentojnë pishinat, ku këto të fundit janë dhe më të rrezikshme në këtë drejtim.
Shfaqja e kësaj sëmundjeje mund të kapet shumë lehtë që në fazat e saj fillestare, sepse shfaqet që në fillim me simptoma të dukshme. Në këto kushte janë shumë të pakta rastet kur mund të jetë krijuar myku në kanalin e veshit dhe të mos kuptohet shpejt nga pacienti. Kjo, pasi mbledhja e infeksionit në zona të caktuara, duke bllokuar kanalin e veshit bën që të shfaqen menjëherë dhimbje të forta të veshit. Dhimbje të cilat vijnë duke u shtuar gradualisht dhe nëse lihen pa trajtuar, atëherë mund të kalojnë dhe në infeksione të formës së rëndë, të cilat duan një kujdes shumë të veçantë trajtimi. Pacienti ndjen një zhurmë si gumëzhitje e cila shtohet gjithnjë e më tepër. Po ashtu fillon edhe kruarja e veshit, si dhe shtimi i sekrecioneve të lëngëta që mbajnë erë të keqe dhe të rëndë.

Simptomat
Ënjtje e veshit
Pezmatim i kanalit
Dhimbje e fortë
Vështirësi në të dëgjuar
Dhimbje koke
Temperaturë e lartë
Sekrecione