Shimpanzat shkruajnë në gjethe

Shimpanzat shkruajnë në gjethe

--------------------------------------------------------------------------------

Shinpanzat të cilat jetojnë në savanen e Afrikes perendimore është zbuluar se janë duke i bërë hapat e parë në zbulimin e shkrimit. Shimpanzat në pytje janë duke përdorur vegla sikur laps dhe duke vepruar me ato në mënyra që paraqesin shenja të kuptimit të shkrimit. Procesi i vëzhguar shumë fazor, dhe i dokumentuar nga hulumtuesit në Senegal të cilët janë duke i përcjellur këto shimpanza që disa vite, mund të na tregon se si njeriu e ka zbuluar shkrimin në të kaluaren.

Observimi gjithashtu i jep peshë debatit se femrat në shoqeri janë invotueset dhe komunikueset kreative.

Duke i përdorur dhëmbët dhe gishtat, shimpanzat femnore e largojnë një copë të deges duke e mbrehur një anë. Pastaj, duke e kapur "lapsin" me një dorë, me gishta sikur njeriu, ato janë vëzhguar duke krijuar simbole të gërvishtura në fleta të gjetheve.

Në një rast të vëzhguar, femra shimpanzë ia ka dorëzuar gjeten me "simbol" një shimpanzës tjetër mashkullore me ç'rast ai është nisur për ta kryer një punë.

Shkencëtarët kanë dokumentuar që një kohë të gjatë se shimpanzat përdorin vegla, por këto raste ishin më shumë për mbledhjen e ushqimit, dhe jo për komunikim.

Për ta vërtetuar këtë, linguistet që i studijojnë shtazët duhet ti analizojnë simbolet në gjete, por për fat të keq, hulumtuesit në Senegal pohojnë se shimpanzat i kanë ngrënë gjethet menjeherë pas përdorimit.

Ky lajm vjen disa ditë pasi që shimpantaz janë vëzhguar duke përdorur shtiza për gjyeti.