Llogaritjet e Njutonit: Apokalipsi në 2060

Në vitin 1704, Isak Njuton e interpretonte shprehjen: "Pas një farë kohe, kohët dhe gjysma e kohës", si një tregues i 1260 viteve që duhet të kalojnë përmes themelimit të perandorisë së shenjtë romake të Karlit të Madh në vitet 800 pas Krishtit dhe fundit të botës në vitin 2060, pra 53 vjet nga sot. E nëse e thotë Njutoni, që më shumë se 300 vjet më parë formuloi teoritë në bazë të të cilave ne sot nisim satelitët tanë në orbitë, ndoshta është momenti të jemi më seriozë. Të dinte vallë diçka më shumë që ne nuk e dimë? Këto llogaritje paraqiten në një nga dorëshkrimet e Njutonit, në Bibliotekën Kombëtare hebraike të Jerusalemit, e cila ka vendosur t‘i ekspozojë për herë të parë në publik. Bëhet fjalë për fletë të shpërndara ose të lidhura, të mbuluara nga shkrime në latinisht dhe anglisht. Autori ka qenë përjetësisht "në luftë" me hapësirën e vogël të fletës. Kishte një kaligrafi në rend ngjitës, tregues i një karakteri tejet aktiv. Në hapësirat e bardha në anët e fletës shkruante formula matematikore, ekuacione të mistershme. Ja baza e një ndërtese. Tempulli i mbretit Salomon, thonë shënimet, është ndërtuar sipas të dhënave të nxjerra nga shkrimet biblike dhe talmude. Një moment, por ç‘lidhje ka Bibla me zbulimin e Ligjit të Gravitetit universal? Koleksioni i dorëshkrimeve të Njutonit, të ashtuquajtura joshkencore, u nxor në ankand nga trashëgimtarët e shkencëtarit në vitin 1936. Gjysma e dorëshkrimeve u ble nga ekonomisti anglez Xhon Mejnard Keins, teoricien i "shtetit të së drejtës dhe mirëqenies sociale, forma e shtetit social që mbizotëron ende në pjesën më të madhe të demokracive evropiane. Gjysma tjetër e dorëshkrimeve origjinale të Njutonit u ble nga një nxënës tjetër i kolegjit mbretëror, orientalisti hebre Abraham Salomon Ezekiel Iahunda. Pas vdekjes së tij, në vitin 1951, ato iu dhuruan shtetit të sapolindur të Izraelit. Faktikisht, koleksioni erdhi në Bibliotekën Kombëtare të Jerusalemit më 1969 dhe vetëm në vitin 2003 u vunë re veçantitë e para mbi përmbajtjen e dorëshkrimeve. Tani për herë të parë ato mund të ekspozohen për publikun e gjerë. Dorëshkrimet mbulojnë një fushë shumë të gjerë interesash që nga alkimia te profecitë apokaliptike, që sot konsiderohen joshkencore, por që në kohën e Njutonit ishin pjesë e interesave të ligjshme të një shkencëtari. Një përzierje e filozofisë, misticizmit, interpretimit të provave dhe vëzhgimeve tërësisht shkencore, që të gjitha konsistonin në sekretin e krijimit dhe ka shumë mundësi edhe të Krijuesit. Pikërisht bindja se ekzistonte një "njohje sekrete" e fshehur në tekstet e kulturave të së shkuarës, si hieroglifet egjiptiane dhe shkrimet antike hebraike dhe armaike, e shtynë drejt studimit dhe interpretimit të këtyre shkrimeve, në tentativën për të nxjerrë prej tyre informacione shkencore.

Që këtu nisën studimet mbi përmasat e Tempullit të Jerusalemit, ashtu siç është përshkruar në shkrimet hebraike biblike dhe talmude. Një interes ky që, sipas zyrës së shtypit të ekspozitës, mund të përforcojë tezën e hedhur nga Dan Braun në librin "Kodi Da Vinçi", që edhe Isak Njuton, sikurse Leonardo, Botiçeli, Viktor Hygo, mund të ketë qenë një nga mjeshtrit e mëdhenj të fantazisë "Parësia e Sionit".

Mes dorëshkrimeve më interesante është edhe një fletore me 15 faqe, në të cilën Njutoni mbante shënimet e alkimisë. Në kohën e tij, alkimia gëzonte shumë prestigj,të njëjtin që sot i atribuohet fizikës bërthamore dhe inxhinierisë gjenetike. Në fletoren që është shkruar në gjuhën latine dhe fatkeqësisht është e pa plotë, Njutoni trajton argumente të ndryshme me një interes të veçantë. Njutoni nuk jep një formulë të tijën për arritjen e

prodhimit të arit. Disa studiues thonë se Njutoni e ka përdorur alkiminë për të kuptuar natyrën e lëndës, ndërsa të tjerë thonë se ai i merrte shumë seriozisht aspektet mistike dhe shpirtërore. Mesa duket, e vërteta është diku mes të dyjave.

Isak Njuton (1642-1727) ishte matematikan, fizikan, filozof, alkimist dhe interpretues i shkrimeve të shenjta dhe konsiderohej si trashëgimtar i profetëve biblikë. Por, mbi të gjitha, ishte një kërkues universal me një kuriozitet të pashuar. Ai kuriozitet e shtyu të hetonte me të njëjtën fuqi dhe angazhim mbi sekretet e kozmosit dhe përmasat e sakta të Tempullit të Shenjtë të Jerusalemit.

Ideator i "metodës shkencore" të kërkimit bazuar mbi racionalen, në të njëjtën kohë Njutoni ishte një njeri thellësisht besimtar, edhe pse jo tamam ortodoks sipas ligjeve fetare, të vendosura

nga kisha e Anglisë. Shkencëtari i gravitetit nuk shikonte asnjë kontradiktë mes besimit dhe shkencës, madje shikonte te Zoti (Mjeshtri Krijues) ekzistencën që nuk mund të mohohej përballë madhështisë së krijuesit, siç i shkruante në një letër më 10 dhjetor të 1682 Riçard Bentlit: "Nuk besoj se universi mund të shpjegohet vetëm përmes shkaqeve natyrore dhe jam i detyruar ta shpjegoj përmes urtësisë dhe zgjuarsisë së një qenieje inteligjente".